Organy w Sanktuarium Najświętszego Imienia Jezus w Łodzi im. Teresy Żylis-Gara

Organy w Sanktuarium Najświętszego Imienia Jezus w Łodzi (A.D. 1884) im. Teresy Żylis-Gara stanowią wspaniały przykład budownictwa organowego w drugiej połowie XIX wieku. W historie instrumentu wpisują się również dzieje Polski której wówczas na mapie Europy nie było. Organy powstały w słynnej dolnośląskiej firmie Schlag und Söhne w Świdnicy i mimo granic dzielących ziemie Polski dotarły do nowej świątyni w Łodzi. W organach tych skrywa się przesłanie ze muzyka przekraczała granice i dziś również pozwala przekraczać granice w wymiarze duchowym.

Projekt rewitalizacji organów oparty o badania naukowe, pozwolił określić kierunek prac konserwatorsko organ-mistrzowskich – przywrócenie do pierwotnego założenia twórców instrumentu.

Oryginalnie organy wyposażone zostały w 36 głosów (35 zachowanych oryginalnych) rozdzielonych miedzy trzy sekcje dwie manuałowe i basową. Mechanizm traktury instrumentu wykonany został w systemie mechanicznych dźwigni cięgieł i przekładni opartych o wspomaganie pneumatyczne.

Unikalnym rozwiązaniem był wolnostojący stół gry – nie spotykany w instrumentach firmy Schlag und Söhne w latach 80-tych XIX wieku.

Płuca instrumentu stanowił zespół pięciu klinowych miechów umieszczonych w pomieszczeniu wieży kościoła. Znacznych rozmiarów miechy oraz wyjątkowa ich konstrukcja, to unikalny przykład budownictwa organowego w Łodzi.

O wyjątkowej wartości organów w kościele Ojców Jezuitów w Łodzi świadczą walory muzyczne, historyczne i konstrukcyjne. Mimo upływu 136 lat i różnych przemian, organy zachowały swój wyjątkowy charakter. Do przywrócenia jego pierwotnego stanu i brzmienia, ma doprowadzić gruntowny remont konserwatorsko – organo-mistrzowski.

Michał Klepacki, organmistrz

Wyrażam zgodę na nadanie imienia mojej Mamy, prof. Teresy Żylis-Gara organom piszczałkowym (A.D. 1884) w kościele o. Jezuitów w Łodzi.

Jerzy gara, 09.09.2021